Geschiedenis van de Wiarda familievereniging
In het begin van de 19de eeuw zag het er naar uit, dat er langzamerhand een eind zou komen aan de Oost Friese (Duitse) tak van de familie Wiarda, daar de historicus Tileman, Dothias Wiarda alleen maar één dochter had en zijn jongere broer Georg, Jacob slechts één zoon. Deze laatste had negen kinderen, waarvan vier overlevende zoons, die de grondlegger waren van drie, voor een deel grote families, die zich in de loop van verscheidene geslachten uitgebreid hebben tot een aanzienlijke aantal Wiarda zonen en ·dochters.
Het was Hans von Wiarda (1869-1935) die zich naar aanleiding van zijn genealogisch werk bezighield met de vraag of het wenselijk was om een familievereniging op te richten, waardoor 'de samenhang van de intussen groter geworden familie bevorderd zou worden. Hij liet een groot aantal aantekeningen na over het doel en de vorm van zo'n vereniging. Onafhankelijk hiervan stelde zijn zoon Edzard von Wiarda omstreeks het jaar 1935 een ontwerpreglement voor een familievereniging samen. Ook Heinz von Wiarda (1892-1947) was voor de oprichting van zo'n vereniging. De daadwerkelijke oprichting van een familievereniging werd pas concreet na de tweede wereldoorlog, toen Siegfried Wiarda persoonlijk contact op nam met de Westfriese, (Nederlandse) Wiarda families in 1952 bij een bezoek van Hijltje Wiarda. Hier werd hij gewezen op het belang van een familievereniging, die zowel de Duitse als ook de Nederlandse familieleden zou omvatten.
Mede door actieve ondersteuning van Rixa von Wiarda (nicht van Edzard) gingen Siegfried Wiarda en Edzard von Wiarda aan het werk. Zij verzamelden zoveel mogelijk adressen van familieleden in Duitsland en Nederland, waarna ze de eerste Wiarda-familiedag organiseerden. Nadat het ontwerpreglement van de vereniging was voorbereid, vond de eerste familie dag plaats op 22 en 23 mei 1965 te Neuenhaus, Duitsland de woonplaats van Siegfried Wiarda. Deze plaats werd gekozen in verband met de gunstige ligging ten opzichte van de Nederlandse familieleden. In totaal kwamen er 85 leden van de familie naar de familiedag. Op 22 mei 1965 werd de vereniging opgericht . Het reglement werd vastgelegd en goedgekeurd. Daarna werd het bestuur gekozen. Nadat ook nog de familievertegenwoordigers of tak oudsten benoemd waren, was de vereniging klaar om aan het werk te gaan.
Volgens het reglement kunnen de dragers van de naam Wiarda of von Wiarda, die menen, dat zij tot de nakomelingschap van de potestaat Siurt Wiarda behoren, evenals hun dochters - ook na hun huwelijk - als gewoon lid tot de vereniging toetreden. Volgens het reglement wil de familievereniging de band van de gemeenschappelijke afstamming, versterken en bij de volgende generatie interesse opwekken voor hun bijzondere afkomst die terug gaat tot de Middeleeuwen. Naast het bevorderen van het persoonlijk contact tussen de leden van de vereniging zal de kennis over de vroegere familieleden uitgebreid worden en die over hun nakomelingen voortdurend aangevuld worden. Dit zal gebeuren door de volgende activiteiten:
Het organiseren van familiedagen om de 3 jaar.
De uitgave van de Wiarda Mededelingen minstens eenmaal per jaar. Deze functie zal in 2020 worden overgenomen door een nieuwsbrief vanuit de website.
Aanvullingen van het familiearchief.
Samenwerking van de vertegenwoordigers van de afzonderlijke familietakken, de zgn. Tak Oudsten (m/v).
Het is voor het bestuur niet mogelijk met ieder lid afzonderlijk contact te onderhouden. Toch is dit contact van groot belang voor de samenhang van de familie. Daarom moeten volgens het reglement de afzonderlijke familietakken elk een familievertegenwoordiger of tak oudste benoemen. Deze heeft tot taak het contact met alle leden van zijn familietak te onderhouden, binnen deze tak het onderzoek naar de historie van de eigen familie te bevorderen en het bestuur bij zijn werk te ondersteunen.
Het allereerste bestuur (22-05-1965) van de vereniging bestond uit de volgende personen :
- Edzard von Wiarda senior als algemeen voorzitter en voorzitter van de Duitse familie takken (1 & 2 en 3 )
- Hijltje Wiarda als voorzitter van de Nederlandse Wiarda’s (tak 4/5, 6 en 7)
- Siurt v. Wiarda als secretaris-penningmeester
- Yme Hendrik Wiarda als plaatsvervangend voorziiter van de Nederlandse Wiarda’s
Als Takoudsten van de 7 familietakken werden verkozen:
- Edzard v. Wiarda-Bemerode/Hannover,
- Siegfried Wiarda-Neuenhaus,
- Udo Wiarda-Dortmund,
- Yme Hendrik Wiarda-Bilthoven,
- Sybren Wiarda-Paterswolde
- Jacob Wiarda-Leeuwarden.
- Jan Wiarda-Groningen
Een belangrijke bijdrage aan een vliegende start van de vereniging werd geleverd door Hyltje A. Jorritsma, zoon van Augustinus Jorritsma en Jetske Jelles Wiarda. Hij was een volle neef van Jelle Y. Wiarda, de vader van latere voorzitter Yme H. Wiarda. Op jonge leeftijd was Jorritsma al een enthousiast genealoog, die reeds na de eerste wereldoorlog contact had gelegd met de eerder hier vermelde Hans von Wiarda. Jorritsma werkte in het bijzonder de stamboom van de Nederlandse Wiarda’s gedetailleerd uit. Daarmee zorgde hij op de eerste familiedag in mei 1965 in Neuenhaus voor alle deelnemers voor een grote verrassing. Geheel onverwacht presenteerde hij daar de vrucht van jarenlange arbeid. Toen in 1967 werd besloten om in het kader van het jubileumjaar 1969 een boek over de familiegeschiedenis te laten verschijnen, nam Jorritsma de taak op zich om het Nederlandse deel van de stamboom verder uit te werken met vermelding van de vele bronnen, waaruit hij had geput. Ook voor de eindredacteur van het boek, Siegfried Wiarda, was hij een grote steun door zijn onvermoeibaar speuren in de Friese archieven. Jorritsma is altijd een actief en enthousiast lid gebleven, aan wie de familievereniging Wiarda veel dank is verschuldigd.
Noot: de foto aan het begin van dit hoofdstuk is door Jorritsma eigenhandig gemanipuleerd. Op de oorspronkelijke foto staan de bestuursleden van de vereniging met in hun midden de hotelier van hotel ‘de Klanderij’ te Leeuwarden, waar de vergadering plaatsvond. Jorritsma kon daar niet bij aanwezig zijn maar zag kans om later op de foto de plek van de hotelier in te nemen.